Vroeger, toen men nog op en van het land leefde, speelden de jaarfeesten een belangrijke rol in het leven van alledag. De jaarfeesten markeerden de momenten van verandering in de natuur, wat weer betekende dat het moment was aangebroken om de volgende stap in de cyclus van zaaien en oogsten te zetten. Tegenwoordig worden deze feesten niet meer zo veelvuldig gevierd, al zijn sommige feesten wel in aangepaste vorm overgenomen door het christendom. Ook worden in sommige dorpen nog wel oogstfeesten gevierd, om de traditie in ere te houden. En dan zijn er de heksen die de meeste feestdagen als jaarfeesten hebben geadopteerd.
Verbinding met de natuur
De meeste moderne mensen hebben het contact met de natuur grotendeels verloren. Niemand kan echter om het onwaarschijnlijk mooie en dramatische schouwspel heen dat het wisselen der seizoenen hen biedt, toen en nu nog steeds. In de lente kleurt het van de krokussen die hun kopjes boven de aarde steken, terwijl de rest van de wereld nog kleurloos lijkt na de winter. In de zomer staat alles vol in blad en is het overal groen om je heen. In de herfst kleuren de bomen geel, oranje, rood en bruin en in de winter gaat de natuur in rust.
Tegenwoordig verbinden heksen zich opnieuw met de natuur en grijpen daarmee terug op oude tradities. De feestelijkheden beginnen al op de vooravond van de eigenlijke feestdag, de sabbats. Zo wordt Samhain gevierd op 31 oktober, omdat het eigenlijke feest op 1 november is.
Voor heksen zijn de feesten zowel vieringen als een manier om te communiceren met de krachten van de natuur en van de oude goden. Het zal niemand verbazen dat veel van de vieringen samenvallen met feestdagen van de christelijke kalender. Aangezien deze agrarische feesten heel diep in de volksgeest verankerd zaten, is de kerk er nooit volledig in geslaagd ze te verbannen. De enige optie die restte was ze te integreren binnen het christelijke kader. Voor heksen kunnen de natuurmysteriën niet simpelweg gereduceerd worden tot geschreven dogma’s of leerstellingen. Hekserij is en blijft een mysteriereligie die veeleer een intuïtieve interpretatie vergt.
Het eren van de natuurcyclus
Gedurende het jaar zijn er acht dagen waarop heksen feestvieren om de cyclus van de natuur te eren. Het altijd weer doordraaiende rad van vruchtbaarheid. Natuurlijk draait het rad ook wel zonder onze vieringen door, maar als heks word je geacht eerbied te hebben voor alles dat leeft, groeit en bloeit. Voor de immense kracht van moeder natuur en vader tijd die tezamen het evenwicht van de natuur vormen. Die samen ieder jaar de vruchtbaarheid weer aan ons schenken. Die eer betoon je door de feesten te vieren en stil te staan bij deze magie in de wereld.
Verschillende data om te vieren
Voor de jaarfeesten bestaan verschillende data: de vaste data en de astrologische data. Zelf heb ik al langere tijd het gevoel dat zowel de astrologische als de vaste data niet altijd kloppen. Vandaar dat ik heel blij ben met het onderstaande rijtje van de natuurlijke “data” waarop een jaarfeest valt:
Samhain: bij de eerst vorst
Yule: Langste nacht (met twaalf dagen later de Twaalfde nacht)
Imbolc: het ontluiken van het eerste groen
Ostara: lente-equinox
Beltane: het bloeien van de meidoorn
Litha: Langste dag
Lughnasadh: de eerste graanoogst
Mabon: herfstequinox
Ga op je gevoel af
Zelf voel ik hier heel veel voor, maar daarbij komt wel een vraag op: in hoeverre speelt je eigen gevoel een rol bij het plannen van de jaarfeesten? Sommige mensen beweren dat het astrologische tijdperk de meeste kracht bezit, anderen zweren bij de van oudsher (?) gebruikte data, en weer anderen zweren bij de kracht van de natuur. In hoeverre staat het me vrij om, als ik het een mooie lentedag vind waarin ik de zomer al kan ruiken, die dag spontaan tot Beltane om te dopen?
Zoals ik al aangaf vertrouw ik het liefst op mijn gevoel. De energie om mij heen prikkelt mijn gevoel en intuïtie. Ik reageer daarop door het jaarfeest te vieren en de vernieuwde energie van het vernieuwde seizoen te eren. Is dat fout? Voor mij niet, maar ik twijfel er niet aan dat anderen mij dit kwalijk zullen nemen.
