Midwinter, ook wel Yule genoemd, is het laagste punt op het jaarwiel. Gedurende het afgelopen half jaar is alles vanuit wasdom afgestorven en losgelaten om ruimte te maken voor hoop en licht om in het diepst van de wintertijd weer herboren te worden. Licht wordt niet uit licht geboren, maar uit duisternis. Juist op het koudste, donkerste punt vieren we het begin van het licht, niet omdat het dan op zijn sterkst is, maar vanwege de belofte voor nieuwe kracht. Een kaarsvlam is maar klein in een grote donkere ruimte, en toch is dat waar onze ogen naartoe worden getrokken. Het donker is groter en er is meer donker dan licht, maar het contrast van het kleine lichtje is groter en verlaat daarmee zijn eigen kleinheid.
Midwinter is het hoogtepunt van de donkere helft van het jaar, en toch richten we ons tijdens dit jaarfeest op het licht. We vieren de geboorte van het licht en de hoop voor de terugkomst van het licht. Licht brengt blijdschap, opluchting en warmte. Het licht staat symbool voor het leven, dat komt voort uit een dierlijk instinct. Het lijkt misschien oneerlijk dat beide hoogtepunten van het jaar – zowel Midwinter als Midzomer – gericht zijn op het licht, maar dat zien we in ons leven ook terug. We doen liever het kunstmatige licht aan dan in het donker te zitten. We zijn liever bezig dan dat we stil zitten om na te denken en tijd te besteden aan onszelf. Niet vreemd dus dat we dat in onze rituelen ook doen.
#1 Laat het jaarwiel draaien
Een traditionele manier om Midwinter te vieren is door een jaarwiel te maken en dit tijdens een ceremonie te laten draaien. Midwinter is een donkere periode. Om jezelf ervan te overtuigen dat je er alles aan hebt gedaan om het licht weer te verwelkomen werd handmatig het jaarwiel gedraaid. Door het daarna te verbranden nodig je na de draaiing het licht weer terug uit.
#2 Versier het huis met groenblijvers
Maak een krans van groen om zo het leven te symboliseren. Groenblijvende takken zijn hulst, spar, den, maretak en hulst. Versier takken met natuurlijke ornamenten zoals dennenappels, gedroogde plakjes appel, bijeen gebonden kaneelstokjes en gedroogde plakjes sinaasappel. Groenblijvers waren de boodschappers van het terugkerende leven in de lente. Het versieren zou teruggrijpen op oude gebruiken om amuletten en talismans in de bomen te hangen die bescherming boden voor het ongeziene, de geesten vanuit andere werelden die in het donker van de winternachten ronddwaalden.
#3 Maak een Yuleblok
Maak een Yuleblok van een stuk eikenhout. Een zeer oude Yuletraditie is het Yuleblok (stronk). De dag voor Yule werd een groot stuk vers hout gezaagd en ceremonieel naar binnen gedragen. Het blok werd tijdens Yule in de haardplaats gelegd en besprenkeld met olie (een héél klein beetje, olie is zeer ontvlambaar!), zout en wijn. Dat waren in de oudheid namelijk drie heel kostbare goederen. Zout was zo kostbaar dat het een betaalmiddel is geweest. Olie was schaars omdat het een tijdrovend proces is om te verkrijgen en het ziet er uit als vloeibaar goud. Wijn heeft tijd nodig om een goed product te worden, en alles waar tijd voor nodig is, is kostbaar.
Het blok werd vervolgens door de jongste maagd aangestoken met een flinter van het Yuleblok van vorig jaar. In andere tradities was het de moeder die deze eer kreeg. De overblijfselen van het Yuleblok zouden de familie het komende jaar beschermen tegen kwade invloeden, vandaar dat ze zorgvuldig bewaard werden. Het soort hout en de manier waarop het brandde was van grote invloed. Door de eeuwen heen is het Yuleblok kleiner geworden en werd er meestal voor eikenhout gekozen. Het blok werd versierd met hulst en dennentakken en met kaarsen op tafel gezet voordat het aangestoken werd in de haard. Tegenwoordig is het blok vervangen voor een taart of cake in de vorm van een stronk, versiert met van suiker gemaakte hulstblaadjes en rozen.
Wil je een Yuleblok gebruiken, zorg er dan voor dat het hout goed droog is. Naast het groen kun je het ook versieren met rode linten.
#4 Zing je wensen
Maak plannen voor het komende jaar. Wat zijn jouw doelen en wensen? Brand voor elke wens of elk doel een kaars om die intentie kracht bij te zetten. Zing je intenties en plannen. Midwinter is de tijd van het jaar om plannen geboren te laten worden, ze uit te spreken en kenbaar te maken. Zingen is een oude magische handeling. Door je doelen en plannen te zingen geef je ze extra kracht bij.
#5 Yulekaarsen
In het donker van Midwinter is vuur belangrijk. Het geeft licht en warmte en de symboliek van Midwinter gaat om de terugkeer van licht en warmte. Verwelkom de zon door vuur te maken.
Maak je eigen rituele kaarsen en schrijf er je wens of intentie in door een woord, zegel of symbool erin te kerven. Wrijf nu je kaars in met een olie en daarna met kaneelpoeder. Je zult zien dat het poeder in de kerving blijft zitten, waardoor goed te zien is wat je er in hebt gezet. Brand deze kaars gedurende de twaalf heilige Yuledagen en -nachten. Kaneel trekt welvaart aan en geeft bescherming.
#6 Ga wichtelen!
In Skandinavische landen wist het wichtelmannetje, de huiskabouter, wel dat de mensen in de koude, donkere dagen van de adventstijd extra verlangen naar wat lichtpuntjes
en dat de belevenis ‘er is aan me gedacht’ warmte en licht aan de mensen geeft. Wichtelen gaat zo: op Sint Maartensdag trek je lootjes met je gezin, je collega’s of met wie je ook maar wilt gaan wichtelen. Wie op jouw lootje staat, is degene voor wie jij tot kerstmis het geheime, onzichtbare wichtelmannetje zal zijn. Als wichtelman of -vrouw gebruik je je eigen creativiteit en originaliteit om degene voor wie je wichtelt af en toe met een kleine attentie te verrassen. Het gaat niet om grote dingen, maar juist om de kracht en de warmte van het kleine.
#7 Wit voor de wintergoden en godinnen
Draag witte kleding en draag een kaars door het huis om overal het licht weer terug te brengen. Tijdens de feesten voor de lichtgodinnen Lucia en Perchta is het gebruikelijk om in het wit gekleed een kaarsenprocessie te doen om symbolisch het licht weer terug te brengen. Zorg ervoor dat gedurende een moment echt alle lichten in huis uit zijn en zet in elke kamer een kaars klaar. Loop dan met de klok mee het huis door en steek een voor een de kaarsen in elke ruimte aan met de woorden “ik breng licht in de duisternis”.
#8 Joel!
Joel! Maak geluid, muziek, herrie, zing, schreeuw! Dit is de tijd om het donker en duister en alles dat daarin huist te verjagen. Daarom wordt er ook vuurwerk afgestoken. Vuurwerk geeft alleen heel veel vervuiling in de natuur, dus bedenk je eigen manieren om geluid te maken zonder dat het afval geeft.
#9 Weef je intenties
Yule is de tijd voor handwerken. Weef en spin, haak en brei. Het zijn meditatieve en magische bezigheden waarbij je met elke steek die je doet magie in je handwerk kunt leggen.
Maak eens een ouderwets weefraam en zoek stukken wol en stof die je erin kunt weven. Maak van het weven een magische handeling door het weefraam te zuiveren in de rook van salie, trek een cirkel en mediteer op wat je wilt behouden. Geen wensen die je naar je toe wilt halen, maar wat heb je al dat goed is en dat je wilt behouden? Waarmee ben je tevreden? Dit is de tijd van inkeer en introspectie, dan is het gemakkelijker om iets te behouden dan iets naar je toe te halen. Neem nu elk stukje touw of stof en projecteer daar alles in dat je wilt behouden en verweven in jouw leven. Weef nu alle stukjes in het weefraam en sluit daarna het ritueel weer af door je dank uit te spreken.
#10 Koning Hulst en Koning Eik
Speel het gevecht van koning Eik met koning Hulst na, de broers die elk een helft van het jaar regeren. Wanneer je alleen bent is het iets lastiger om een tweegevecht na te spelen, maar het kan wel! Maak een beeltenis van Koning Hulst, de koning die zijn regeerperiode aflegt en wordt verslagen door de koning van het licht, koning Eik. Maak nu een kroon van eikentakken en bladeren en neem een lange stok, liefst van eikenhout. Nu kan je (een beetje zoals een piñata!) de andere koning symbolisch verslaan!
