Religie is een delicate kwestie om over te discussiëren. Iedereen heeft er wel een mening of een standpunt over, of je nu wel of niet gelooft. Het is het twistpunt waarop, spijtig genoeg, veel oorlogen gebaseerd zijn. Maar predikt niet iedere religie liefde en saamhorigheid?
Het verschil zit in de naam
Of het nu gaat om het christendom, de islam, het boeddhisme of de Oude Religie (paganisme, wicca, natuurreligies etc.), iedere religie heeft geloof in het goddelijke. Het verschil zit hem, mijns inziens, in de naam dat aan dat goddelijke word gegeven en de manier waarop de individuele beoefenaars het goddelijke zien en ervaren. Bij de een heet het goddelijke de Heer, bij de ander Boeddha, Jahwe, Allah of het Al, maar is het goddelijke niet gewoon één bron waar iedereen uit kan putten?
Goddelijkheid voor mij
Voor mij is alles goddelijk en bezield, het is niet enkel iets of iemand ver boven ons in de hemel. Het goddelijke is een grote bron van levenskracht die we in alles terugzien. De natuur, de dingen om ons heen, de personen om ons heen, de lucht die we inademen, het water waarin we zwemmen, de vlam van de kaars en de grond waarop we staan. Het blijft me verwonderen om op die manier naar alles te kijken en het goddelijke zo dicht bij me te ervaren. En zo is het niet iets ongrijpbaars, maar tastbaar en zichtbaar. Ik zie vogels vliegen, ik zie een bloem zich openen wanneer het de eerste zonnestralen opvangt, ik zie regendruppels vallen en opgezogen worden door de grond. Ik zie hoe de seizoenen veranderen en hoe leven groeit.
Maar het is meer. De energie, het goddelijke, zou je kunnen opsplitsen in mannelijk en vrouwelijk: god en godin. Ze vormen samen het evenwicht in de wereld: herfst en lente, winter en zomer, dag en nacht, zon en maan. Dit is een symbolische benadering om te categoriseren en om overal een extra betekenis en symboliek aan te kunnen geven.
De natuur bestaat uit mannelijke en vrouwelijke aspecten die terug te vinden zijn in de kracht van natuurlijke creaties; planten, stenen, maar ook onszelf. De god symboliseert de mannelijke eigenschappen van de natuur, de voedende eigenschappen zoals de zon en de sterren. Het domein van de god is het woud en het universum. De god wordt gezien als het bevruchtende aspect, waar de godin staat voor het scheppende aspect. Samen creëren ze nieuw leven omdat ze samen de algehele bezieling zijn.
Het hert en de god
Omdat mensen goddelijkheid wilden begrijpen, werd het goddelijke al snel gezien als een evenbeeld van mensen zelf: man en vrouw. De symboliek die het goddelijke mannelijke werd toegekend, zien we terug in de algemene bezigheden van de man zelf: de god jaagt, staat voor kracht en bescherming en voor welvaart. Het zijn bezigheden waar de gewone man ook mee bezig is.
Het hert werd gezien als de leider van het woud en daarom de machtigste: de god. Het domein van de god zijn de bossen, woestijnen, bergtoppen en de sterren. De god heeft dus twee kanten: Hij is de energie, de heerser die zich ontfermt over de bossen en de wilde natuur, maar ook het warme krachtige aspect dat wij terugvinden in de zon.
Elk jaar komen de god en de godin symbolisch samen om de wereld opnieuw geboren te doen worden. Bij Beltane raakt de godin zwanger van haar nieuwe zoon. De god sterft naarmate het licht afneemt en het kind in de buik van de moeder groeit. Rond Midwinter wordt de nieuwe god geboren, vanaf dat moment keert de zon weer terug en worden de dagen langer. De godin transformeert dan weer tot de jonge vrouw en groeit samen met de god weer tot het hoogtepunt van het jaar.
De god wordt in de mythologie gezien als de vader van alles wat boven is en de godin wordt in deze mythologie gezien als moeder van de aarde. Daar komt ook de zin: ‘as above, so below’ vandaan. De god en de godin zijn overal om ons heen, in alles wat natuurlijk is.
Een god en godin, alleen een godin of juist een heel pantheon?
Een andere manier om het goddelijke te interpreteren, is als een diamant waarvan elk facet een specifieke god van een specifiek thema representeert. De zaken waar men vroeger goden aan koppelde, waren voor vrijwel alle culturen hetzelfde. In bijna elk pantheon vind je goden voor bijvoorbeeld liefde, bescherming, voorspoed, vruchtbaarheid, de zon, de maan en landbouw. Zelf werk ik niet met goden en godinnen omdat ik ze zie als een onderdeel van één grote bron van levenskracht. Al kan ik me ook goed voorstellen dat het wat overzichtelijker en begrijpelijker is om deze bron op te delen in de verschillende goden.
Omdat ik zelf niet met specifieke goden werk, schrijf ik hier weinig over. Maar door de rol die specifieke goden spelen in sommige jaarfeesten ontkom ik er soms niet aan om over ze te schrijven. Daarom zul je ze soms toch voorbij zien komen in mijn blogs, bijvoorbeeld in blogs over de jaarfeesten. Ostara is vernoemd naar de Germaanse lentegodin Ostara, die in het voorjaar de eerste warmte en vruchtbaarheid brengt. Lugnasadh is vernoemd naar Lugh, de Keltische god van het graan, die zich opoffert voor de oogst. Een blog, boekje of lesmateriaal over de jaarfeesten zou niet compleet zijn zonder hen te benoemen.
Sommige heksen werken met goden, sommige heksen doen dit niet, en hierin is geen goed of fout. Hekserij is erg vrij in de manier waarop jij daar invulling aan geeft. Het belangrijkste is dat je iets doet omdat het voor jou goed voelt, niet omdat je denkt dat het moet om jezelf een heks te mogen noemen. Je kunt ervoor kiezen om te werken met het mannelijke en vrouwelijke aspect van de bron van natuurkracht, alleen het vrouwelijke aspect, geen van beiden of toch met een heel pantheon aan specifieke goden. Er zijn genoeg heksen die ervoor kiezen om zich niet te wijden aan een god, godin of meerdere goden, maar simpelweg werken met de energie van het leven. Vorm je eigen beeld van de natuur, van de energie en van het leven. Ga voor jezelf na hoe jij dit ziet. Op die manier leer je er op je eigen manier mee om te gaan. Je hoeft trouwens niet gelijk te besluiten hoe je hierin staat, daar mag je net zolang over doen als je zelf nodig hebt. Wat voor jou goed voelt, is hierin altijd leidend.
